Πριν από το κυρίως πιάτο και με τα σύννεφα να έχουν μαζευτεί πάνω από την Αθήνα, η αρχή στο ATHENSROCKS έγινε με τους TYPHUS και το, ιδιαίτερα τεχνικό σε αρκετά σημεία, thrash τους. Γνωστοί ως Nuclear Terror στην πρώτη δεκαετία της ύπαρξής τους, οι Αθηναίοι έδειξαν άνεση πάνω στην επιβλητική σκηνή που είχε στηθεί στο ΟΑΚΑ, με τραγούδια από το full-length ντεμπούτο τους “Mass Produced Perfection” (2020) και με νέες συνθέσεις, προσθέτοντας ακόμα μία σημαντική φεστιβαλική εμπειρία μετά την περσινή τους συμμετοχή στο διαβόητο Wacken.
Setlist: Only Ashes Remain / Catacombs of Sancre Tor / Serpents of an Aberrant Reality / In Our Image, After Our Likeness / Dyatlov Pass / Pride Breaker / Terrorzone.
Ωραίος καιρός ήταν αυτός, πάντως, για CANDLEMASS, κάτι στο οποίο συμφώνησε και ο frontman του γκρουπ Johan Längquist, η επιστροφή του οποίου μετά το μυθικό “Epicus Doomicus Metallicus” (1986), έχει δώσει στους Σουηδούς άλλο αέρα στις ζωντανές τους εμφανίσεις.
Παρόντων των, ούτως ή άλλως ιστορικών στελεχών, Mats “Mappe” Björkman και Lars Johansson στις κιθάρες και Jan Lindh στα ντραμς, καθώς βέβαια και του doom metal master Leif Edling στο μπάσο, οι Candlemass βγήκαν σαν βροντόσαυρος πάνω στο stage του AthensRocks, με έναν σεισμικό ήχο που δεν άφησε τίποτα όρθιο και μια άκρως φεστιβαλική εμφάνιση που θα θυμόμαστε για καιρό. Τόσα χρόνια “φουρνάρηδες” άλλωστε, ξέρουν όλα τα μυστικά του επαγγέλματος.
Ειδικά το rhythm section των Candlemass κόντεψε να γκρεμίσει τις αψίδες τριγύρω από τον συναυλιακό χώρο στο ΟΑΚΑ, όμως και τα κιθαριστικά riffs προφανώς και δεν πήγαιναν πίσω.
Είχε που είχε ένα ωραίο αεράκι λοιπόν (με φουλ υγρασία βέβαια), οι Σουηδοί προπάτορες του epic doom metal σήκωσαν ανεμοστρόβιλο, στηρίζοντας το set τους στο προαναφερόμενο “Epicus...” αλλά και στο έτερο θρυλικό δισκογράφημα “Nightfall” (1987), προς τέρψιν όσων είχαν ανηφορίσει από νωρίς στο φεστιβάλ.
Ο Längquist δε, παράλληλα με το πολύ γουστόζικο γρέζι στη φωνή, είχε και το βλέμμα που σκοτώνει και ήταν λες και απευθυνόταν στον καθένα και την καθεμιά από εμάς ξεχωριστά, ενώ στα διαλείμματα ανάμεσα στα τραγούδια δεν παρέλειπε να πιάνει κουβεντούλα σε χαλαρούς τόνους, όπως για παράδειγμα πριν από το “Crystal Ball”, όταν και ανέφερε “μπορείτε να τραγουδήσετε αν θέλετε στο επόμενο κομμάτι, αλλά είμαι σίγουρος ότι θα το κάνετε έτσι κι αλλιώς...”.
Πάντως, μιας που λόγος είχε γίνει για τον ήλιο και την έλλειψη αυτού, ήρθε και το “Sweet Evil Sun” μέσα από το περσινό ομώνυμο άλμπουμ των Candlemass, ενώ μετά το φοβερό “The Well of Souls”, δεν γινόταν παρά το “where is the morning, where is the sun, a thousand years of midnight, the sunrise is gone” στο “A Sorcerer’s Pledge”, να στοιχειώσει το ΟΑΚΑ, με το απαραίτητο sing-along στο τέλος. Λες και ο καιρός, δηλαδή, ήταν επίτηδες έτσι, μαύρος και καταχνιασμένος καλοκαιριάτικα, για να τιμήσει την επιστροφή των Candlemass στην Αθήνα!
Από την άλλη, με στίχους όπως “I’m sitting here alone in darkness, waiting to be free, lonely and forlorn I am crying / I long for my time to come, death means just life, please let me die in solitude”, οι Candlemass δεν χρειάζεται καν να υπολογίζουν τις καιρικές συνθήκες, αφού είναι από μόνοι τους ένας πεσιμιστικός, μελαγχολικός και μόνιμα βροχερός πλανήτης.
Ναι, καλά το μαντέψατε, η εξαιρετική εμφάνιση των Σουηδών στο AthensRocks έκλεισε με το all-time classic “Solitude”, οπότε... “Hate is my only friend, pain is my father, torment is delight to me / Death is my sanctuary, I seek it with pleasure, please let me die in solitude”... και όλα τα άλλα είναι παυσίπονα.
Setlist: Mirror Mirror / Bewitched / Under the Oak / Dark Are the Veils of Death / Crystal Ball / Sweet Evil Sun / The Well of Souls / A Sorcerer’s Pledge / Solitude.
Κάπου εκεί, τη θέση του στη σκηνή έπαιρνε το μπάνερ των ROTTING CHRIST από το σαρωτικό “Κατά τον Δαίμονα Εαυτού”, που φέτος κλείνει τα 10 του χρόνια, όπως και η γνώριμη επιγραφή ΧΞΣ.
Περισσότερο γύρω από την περίοδο 2010-2013 θα κινούταν, λοιπόν, αυτή η εμφάνιση του μεγαλύτερου ελληνικού metal συγκροτήματος (σημαντικό μερίδιο και στο “Aealo”), με τους Rotting Christ να μη δυσκολεύονται και πάλι να αποδείξουν τον λόγο για τον οποίο βρίσκονται σε αυτή τη θέση σε παγκόσμιο επίπεδο. Αν και η αλήθεια είναι ότι μας έχει λείψει μια δική τους κεντρική συναυλία, καθώς η τελευταία φορά ήταν στις αρχές του 2020, λίγο πριν ξεσπάσει η πανδημία.
Όπως και να ’χει, όταν στο σετ υπάρχουν το “ΧΞΣ”, το “Κατά τον Δαίμονα Εαυτού”, το “Demonon Vrosis”, το “Societas Satanas” - όπου ο Σάκης, κλασικά, κάλεσε για “κύκλο και ξύλο” - το “Non Serviam”, το “In Yumen-Xibalba” και το “Grandis Spiritus Diavolos”, όλα συνηγορούν ότι το μακελειό δεν θα αποφευχθεί για μία ακόμη φορά.
Το τελείωμα, δε, με τα υπέροχα riffs του “The Raven” και του “Noctis Era”, όπου αποκαλύπτονται σε όλο τους το μεγαλείο οι παραπομπές των Rotting Christ στην Ηπειρώτικη (και όχι μόνο) παράδοση, ήταν ιδανικό.
Setlist: ΧΞΣ / Κατά τον Δαίμονα Εαυτού / Fire, God and Fear / Dub-Sag-Ta-Ke / Demonon Vrosis / Societas Satanas / Non Serviam / In Yumen-Xibalba / Grandis Spiritus Diavolos / The Raven / Noctis Era.
Σε αυτό το σημείο και περνώντας πλέον στην εμφάνιση των GHOST, απλά θα μπορούσα να αναφέρω ότι αυτό είναι από τα ωραιότερα, πιο καλαίσθητα και πανέξυπνα στημένα σόου που είχες την ευκαιρία να δεις σε αυτά τα φεγγάρια της ζωής σου.
Ο τύπος, λέγε με Tobias Forge δηλαδή - κατά τα εγκόσμια (ή τα του Άδη) γνωστός ως Papa Emeritus (ο 4ος πλέον, ζωή/θάνατο να έχουν) - έχει στήσει έναν ολόκληρο μηχανισμό που προφανώς δεν έχει να κάνει μόνο με τη μουσική, αλλά με ένα πακέτο στο οποίο το καθετί έχει τη δική του σημασία (και για την υλοποίηση του οποίου προφανώς ξοδεύονται πολλές εργατοώρες από πολύ κόσμο).
Καταρχάς, οφείλω να πω ότι είναι μία από τις περιπτώσεις όπου δεν βρίσκεις λόγια να περιγράψεις το light show και το stage setup.
Απλά κάθεσαι και παρακολουθείς - ενίοτε σαν μικρό παιδί που πηγαίνει για πρώτη φορά στον κινηματογράφο και τα βλέπει όλα huge - ένα τέλεια σκηνοθετημένο πρότζεκτ, με συνδυασμούς χρωμάτων που σου προκαλούν μια περίεργη ευεξία, με καπνούς και εκρήξεις, με φοβερά λεπτομερή ήχο, με 8 συμμετρικά παρατεταγμένους/ες μουσικούς σε όλα τα σημεία της σκηνής, και με έναν ιδιοφυή frontman που δεν γίνεται παρά να κλέβει συνεχώς την παράσταση.
Ακόμα και το changeover, δηλαδή, είχε μια περίεργη μυσταγωγία, όσο όλα τα αντικείμενα, από το πιο μικρό ως το πιο μεγάλο, τοποθετούνταν ευλαβικά πάνω στη σκηνή-ναό, ενώ στο background ακούγονταν συνθέσεις είτε πιο πρόσφατες (Jan Johansson), είτε προαιώνιες (Gregorio Allegri), δημιουργώντας μια, τρόπον τινά, κατανυκτική και μεσαιωνική ατμόσφαιρα.
Όλα, λοιπόν, ήταν πλέον έτοιμα για τη μεγάλη επιστροφή των Ghost στην Αθήνα μετά από 9 χρόνια, με τους Σουηδούς να έρχονται για πρώτη φορά στην Ελλάδα ως headliners και το πολυσυζητημένο, για όλους τους παραπάνω λόγους, σόου τους να παίρνει επιτέλους σάρκα και οστά στο ΟΑΚΑ.
Επειδή, βέβαια, θα σκάσω αν δεν το πω, όλα αυτά φάνηκε ότι δεν είχαν ιδιαίτερη σημασία για μια μεγάλη μάζα του εγχώριου ροκ/μέταλ κοινού, που, ούτως ή άλλως, είθισται να γυρίζει την πλάτη σε οτιδήποτε νεωτερικό και να εμμένει σε παλαιολιθικές αντιλήψεις και εμμονές (θα ήθελα, για παράδειγμα, πολύ να κόψω αντιδράσεις αν η περιοδεία Ghost/Amon Amarth που σε λίγο καιρό θα ταξιδέψει για Βόρεια Αμερική, “τολμούσε” να περάσει από τα μέρη μας...).
Εξ ου, δηλαδή, και το γεγονός ότι ενώ στο εξωτερικό το σουηδικό συγκρότημα προκαλεί πάταγο, σε αυτή τη μικρή γωνιά των Βαλκανίων δεν κατόρθωσε να προσελκύσει μια τέτοια ποσότητα κόσμου, που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως “γκράντε”.
Παρόλα αυτά, καλύτερα ας μιλήσουμε για εμάς που ήμασταν εκεί και επιβεβαιώσαμε ιδίοις όμμασι τους λόγους για τους οποίους γίνεται τόσος μεγάλος ντόρος για τις εμφανίσεις του Πάπα και των Γκουλ του.
Σε μουσικό επίπεδο, οι Ghost έδωσαν περισσότερη έμφαση στις δύο τελευταίες τους κυκλοφορίες (“Impera”, 2022 / “Prequelle”, 2018), ενώ αισθητικά και σε σχέση με την προηγούμενή τους επίσκεψη, αυτή τη φορά ένιωθες ότι ο Εωσφόρος ερχόταν καμουφλαρισμένος-“γραβατωμένος” και όχι με τη σατανική μορφή ενός ρωμαιοκαθολικού ιερέα.
Αναφορικά με στιγμές του live που ξεχώρισα προσωπικά, θα πρέπει οπωσδήποτε για αρχή να αναφέρω το “Watcher in the Sky” και το απίστευτο σόου με καπνούς που το συνόδευσε, όπως και το “Year Zero”, με τη σκηνή να κοκκινίζει για να υποδεχθεί τον “Belial, Behemoth, Beelzebub, Asmodeus, Satanas, Lucifer”, ήτοι τον Papa Emeritus, που εμφανίστηκε με την “παραδοσιακή φορεσιά” του, όσο στο δικό μου μυαλό έρχονταν χολιγουντιανές παραγωγές σαν το “Stigmata”, το “End of Days” και η τριλογία με πρωταγωνιστή τον προφέσορα Robert Langdon (Tom Hanks).
Επίσης, δεν γίνεται να μην αναφέρω τη, συνηθισμένη στα σόου των Ghost, “ανάνηψη” του σαξοφωνίστα Papa Nihil στο “Miasma”, το disco-rock anthem “Mary on a Cross”, αλλά και τη χρωματική παλέτα που πλημμύρισε τη σκηνή μαζί με τα κομφετί στο “Mummy Dust”.
Παράλληλα, τα λόγια του Tobias Forge πριν από το “Respite on the Spitalfields”, με τα οποία ευχαρίστησε όσους δούλεψαν για να έρθει σε πέρας αυτή η συναυλία και αυτό το φεστιβάλ, όπως και ονομαστικά τις μπάντες οι οποίες είχαν προηγηθεί (με τους Candlemass, άλλωστε, τον συνδέει μια στενή φιλία και συνεργασία, ενώ στην πρώτη τους επίσκεψη στην Αθήνα το 2011, οι Ghost αυτούς σαπορτάριζαν, όπως και τους Trouble). “All good things come to an end. From the bottom of my heart... σας ευχαριστώ!”. Και κάπου εκεί ήταν που ο στίχος “nothing ever lasts forever” ήρθε για ταιριάξει ιδανικά.
Όμως, δεν είχαμε ακόμα τελειώσει. Ανεξαρτήτως αν ο Papa Emeritus ξαναβγήκε στη σκηνή για να μας... διαολοστείλει (τύπου “σπίτια δεν έχετε;”), ενημερώνοντάς μας ότι το λαμέ σακάκι που πλέον φορούσε είναι η “after-show αμφίεση”, άρα πρέπει σιγά σιγά να ξεκουμπιζόμαστε, εντέλει υπήρξε “συμφωνία” για άλλο ένα, μετά για δύο και οριστικά και κατοχυρωμένα για ακόμη τρία τραγούδια.
“Πιστέψατε ότι θα φύγουμε; Προφανώς και δεν θα σας αφήσουμε ποτέ χωρίς αποχαιρετιστήριο φιλί!”. Έτσι λοιπόν, “Kiss the Go-Goat” για αρχή και μετά μια ωραιότατη κυριακάτικη ντίσκο με το “Dance Macabre” και τον κοστουμαρισμένο Πάπα να λικνίζεται, μοιάζοντας με γιάπη που μόλις σχόλασε από το γραφείο και είπε να το ρίξει έξω...
... Ή μήπως με τον διάβολο που μας παραπλάνησε και μας έκανε να λυθούμε και να ξεχαστούμε, όσο ο ίδιος επέστρεφε με το κόκκινο σακάκι του για το “Square Hammer”, ανεβαίνοντας στην κορυφή της σκηνής για τα αναπόφευκτα, πλέον, Εισόδια του Σατανά;
Δεν έχω απάντηση σε αυτό. Ο χρόνος θα δείξει αν έχουμε κυριευτεί από τις “δυνάμεις του κακού”. Το σίγουρο είναι ότι οι Ghost έχουν χιτάρες, κάνουν συναυλιάρες και νιώθουμε σούπερ τυχεροί που το ζήσαμε και αυτό.
“Ευχαριστούμε τον καθένα και την καθεμιά από εσάς που ήταν εδώ απόψε. Καληνύχτα (ελληνιστί)”. Την ευλογία σου, Πάτερ.
Setlist: Kaisarion / Rats / Faith / Spillways / Cirice / Hunter’s Moon / Ritual / Watcher in the Sky / Year Zero / Miasma / Mary on a Cross / Mummy Dust / Respite on the Spitalfields / Kiss the Go-Goat / Dance Macabre / Square Hammer.
* Φωτογραφίες: Γιάννης Νέγρης
Please wait...